Colosseum

Het Amphitheatrum Flavium, bekend als het Colosseum, is een groot ovaalvormig Romeins amfitheater te Rome uit de 1e eeuw n.Chr.

Bouw:
Het colosseum werd gebouwd door de zogenaamde Flavische keizers. De bouw van het colosseum werd gestart onder de heerschappij van Vespasianus in 72 en na het voltooien in 80 van het bouwwerk werd het ingewijd door Titus. Diens opvolger Domitianus voegde er nog een verdieping aan toe benevens een aantal gangen en vertrekken onder de arena, die nu zichtbaar zijn. Aangezien het immense bouwwerk enorme fundamenten vereiste verrees het op de plaats van een drooggelegd ovaal-vormig meertje omdat de keuze voor die locatie enorm veel grondverzet uitspaarde. Vespasianus’ amfitheater was het beroemdste in de Romeinse wereld. Het werd bekend als Amphitheatrum Flavium - afgeleid van Flavius, de familienaam van Vespasianus en Titus. Tegenwoordig is het theater beter bekend als Colosseum. Deze naam stamt uit een volksliedje dat door Beda in de 8ste eeuw werd aangehaald: waarschijnlijk sloeg de naam op de afmetingen van het gebouw en niet op het beeld van Nero dat in de buurt stond, wat men ook vaak beweert.

Afmeting en vorm:
Het ovale grondvlak meet (over de assen gemeten) 188 bij 156 meter en de hoogte van de gevel is 48,50 meter. De buitenmuur heeft drie rijen van 80 bogen, die telkens gescheiden worden door halfzuilen (pilasters), beneden met Dorische, in het midden met Ionische en boven met Corinthische kapitelen. Ook de bovenverdieping (die merendeels gesloten is) heeft Corinthische pilasters. Er was plaats voor meer dan 50.000 toeschouwers.

Voorstellingen:
Waarschijnlijk werden in de jaren, kort na de voltooiing van het colosseum gevechten tussen schepen georganiseerd. Deze waren vaak de reconstructie van beroemde zeegevechten. Daartoe werd het colosseum gevuld met vele miljoenen liters water die werden aangevoerd via speciaal aangelegde kanalen. De bodem van het colosseum was om die reden voorzien van een speciale waterdichte laag.
Berucht in het Colosseum waren de kampgevechten tussen gladiatoren die elkaar fel bestreden. Meestal als een gladiator de bovenhand haalde, dwong hij de verliezer op de grond en dreigde hij hem te doden met zijn zwaard. Vervolgens werd er toestemming gevraagd aan de Keizer; die met zijn duim de beslissing over leven en dood maakte. In tegenstelling tot wat men altijd in, bijvoorbeeld films ziet, betekende het gebaar met de duim omhoog, juist niet het verlenen van gratie aan de verliezer, maar juist het tegenovergestelde. Het teken was het gebaar van 'dolk uit de schede', het teken dat de winnaar de verliezer de genadesteek moest toedienen. Verborg de keizer daarentegen zijn duim in zijn vuist ('zwaard in de schede'), was dat het teken om gratie aan de verliezer te verlenen. Een ander onderdeel van de 'festiviteiten' waren executies van slaven en vrijen waarbij als inspiratiebron vaak gebruik werd gemaakt van verhalen uit de Griekse mythologie om het 'spannend' te maken voor het publiek. Ook werden hier door latere keizers tijdens christenvervolgingen roofdieren op christenen losgelaten. (damnatio ad bestia). Er ontstond steeds meer verzet tegen de spelen. Zelfs een enkele keizer, zoals Marcus Aurelius, was tegen de spelen, maar hij kon ze niet zonder meer afschaffen. Het Colosseum werd uiteindelijk toch gesloten door keizer Honorius in 404 nadat een monnik, die bij een strijd tussen gladiatoren tussenbeide wilde komen, door het publiek werd verscheurd.
Historici schatten dat in de loop der eeuwen tussen de 300.000 en 500.000 mensen in het Colosseum zijn gestorven.

Toeristische attractie:
Het Colosseum heeft na de bouw te lijden gehad van verschillende aardbevingen en branden. De meeste schade werd aangericht door pausen die zo op een makkelijke manier aan bouwstoffen kwamen voor kerken en monumenten. Met name het staal en het travertijn (waarmee het geheel Colosseum vroeger bedekt was) was gewild. Desondanks is het Colosseum nog steeds een imposant geheel en trekt het dagelijks duizenden toeristen. Momenteel is een gedeelte van de houten arenavloer weer aangebracht.